Viooldocent Jos van den Dungen is sinds 15 november officieel met pensioen, deze zeer gewaardeerde collega van Factorium Muziekhuis heeft maar liefst 30 jaar (!) bij Factorium gewerkt. Een mooi moment om met Jos in een gesprek te reflecteren op zijn tijd als viooldocent.

Zou je jezelf eerst even kort kunnen voorstellen?
Ik ben Jos van den Dungen. Momenteel ben ik 66 jaar oud en ben viooldocent en musicus.

Wat inspireerde je het meest in het lesgeven en hoe heeft dat zich ontwikkeld gedurende de 30 jaar dat lesgegeven hebt?
Wat me het meest inspireerde in het lesgeven was het contact met de leerlingen. Soms waren dat de leuke gesprekjes, reacties op aanwijzingen of wat dan ook. Het is niet gelogen als ik zeg dat iedere dag me verraste. Iedere dag bracht me weer nieuwe inzichten. Daarnaast vind ik het leuk om stukken te schrijven of arrangeren voor leerlingen. Ik ben de dingen die ik als (pop) muzikant/arrangeur/componist heb geleerd, gaan implementeren in mijn lessen. Daarnaast is de viool een dermate ingewikkeld en uitdagend instrument dat een les nooit saai kan zijn.

Welke veranderingen heb je gezien in de manier waarop vioolonderwijs wordt benaderd gedurende de afgelopen decennia? En hoe heb je Factorium zien veranderen door de jaren heen?
Dat is lastig te beantwoorden aangezien ik naar mijn idee altijd onderdeel geweest van die verandering. Wat ik wel weet is dat er een beeld is van strijkers, ze zouden wat conservatief zijn en geen feeling met andere muziekgenres dan klassiek. Dat beeld zie ik niet veranderen, ondank het feit dat er talloze voorbeelden zijn die het tegendeel bewijzen.

Hoe integreer je creativiteit in je vioollessen, en waarom denk je dat dit belangrijk is voor de ontwikkeling van een cursist/muzikant?
Dit integreer ik altijd, door de leerlingen zelf te laten nadenken en niet meteen met een oplossing voor een probleem komen. Ik zeg ook nooit "zo moet je dit spelen". Je kan iets op juist zoveel manieren spelen. In de muziek is er niet zoiets als gelijk hebben, een absolute waarheid. Als iedereen Bach op een bepaalde manier speelt, kan jij daar misschien nog een andere tegenover zetten. Van de andere kant moet je een leerling ook in zijn waarde laten. De een is misschien heel inventief terwijl een ander zich heel mooi ontwikkelt door de gebaande paden te bewandelen.

Wat zijn volgens jou de belangrijkste eigenschappen of vaardigheden die een succesvolle vioolspeler moet ontwikkelen, los van techniek?
Het is belangrijk om goed naar de ander te luisteren!

Kun je een gedenkwaardig moment delen waarop een leerling je echt heeft verrast of geïnspireerd, en hoe heeft dat je benadering van lesgeven beïnvloed?
Het moment waarop een leerling zei "ik ga geen etude spelen op mijn examen, ik componeer zelf wel een stuk". 

Het was zo gedenkwaardig voor mij omdat de leerling ermee aangaf op weg te zijn naar zelfstandigheid. Als het zo is dat ik als leraar overbodig ben geworden, als al mijn leerlingen zich anders hebben ontwikkeld en niet per se heel erg op mij zijn gaan lijken... dan ben ik redelijk trots! Van de andere kant is het ook wel leuk te zien dat ze dingen van je overnemen.